Flow là gì? Trạng thái tập trung giúp dân văn phòng “đạp task rẽ deadline” hiệu quả

Songoku thì có trạng thái “siêu saiyan” để nâng cao sức mạnh chiến đấu. Còn dân văn phòng có gì? Chúng ta có trạng thái “flow” giúp bạn tập trung, hăng say làm việc đến “tận cùng”. 

Flow là gì?

Flow, hay ‘flow state” tức "dòng chảy", là khi bạn hoàn toàn đắm chìm vào một công việc đến mức quên mất thời gian và mọi thứ xung quanh. Giống như khi bạn đọc một cuốn sách hay và đột nhiên nhận ra đã qua mấy tiếng, flow là cảm giác bạn đang làm việc mà không gặp trở ngại nào hay sự sao nhãng nào. 

Để đạt được flow, cần có sự cân bằng giữa kỹ năng của bạn và độ khó của nhiệm vụ. Khi đó, bạn sẽ được trải nghiệm cảm giác làm việc năng suất và hiệu quả. 

Flow và Hyperfocus (Siêu tập trung) có giống nhau? 

Mặc dù siêu tập trung và dòng chảy trông có vẻ tương tự, nhưng thực chất có những điểm khác biệt quan trọng. 

Khi siêu tập trung, người ta thường bị cuốn vào công việc đến mức quên hết mọi thứ xung quanh, và điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống.Siêu tập trung thường gặp ở những người mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). Ngược lại, dòng chảy (flow) là một trạng thái tích cực hơn, mang lại lợi ích cho tinh thần và sức khỏe. 

Flow hay flow state có đặc điểm gì?

Nếu bạn có những đặc điểm sau đây, rất có thể bạn đã từng trải qua trải nghiệm “flow”. 

10 đặc điểm chứng tỏ bạn đang trong “flow”

1. Tập trung cao độ vào một việc duy nhất: Bạn hoàn toàn đắm chìm vào công việc, không có gì khác ngoài nhiệm vụ trước mắt.
2. Hoạt động vừa đủ thách thức, vừa khả thi: Công việc đủ khó để kích thích bạn, nhưng vẫn nằm trong khả năng của bạn để đạt được.
3. Động lực nội tại: Bạn làm việc không phải vì phần thưởng, mà vì niềm vui thuần túy từ chính hoạt động đó.
4. Mục tiêu rõ ràng: Bạn biết chính xác mình muốn đạt được điều gì, điều này giúp bạn duy trì sự tập trung và có định hướng.
5. Phản hồi ngay lập tức: Bạn nhận biết ngay lập tức mức độ hiệu quả của mình và điều chỉnh hành động để tiếp tục tiến bộ.
6. Cảm giác kiểm soát: Bạn cảm thấy mình nắm quyền kiểm soát công việc và có thể xử lý mọi thử thách một cách tự tin.
7. Mất cảm giác tự ý thức: Bạn không lo lắng về đánh giá của người khác hay khả năng thất bại, chỉ tập trung hoàn toàn vào công việc.
8. Mất khái niệm về thời gian: Thời gian dường như trôi qua mà bạn không hề nhận thức được, có thể trôi nhanh hoặc chậm lại.
9. Cảm giác kết nối và bình yên: Bạn cảm thấy hài hòa và kết nối sâu sắc với công việc, tạo ra một trải nghiệm mượt mà và dễ chịu.
10. Quên mất các nhu cầu vật lý: Bạn có thể quên ăn uống hoặc nghỉ ngơi vì quá tập trung vào công việc, cho đến khi cơ thể bạn nhắc nhở.

3 nhóm trạng thái trải qua trước khi có “flow”

Trước khi đạt được trạng thái dòng chảy (flow), bạn sẽ trải qua ba nhóm trạng thái chính:

• Trạng thái thử thách ban đầu: Đây là giai đoạn đầu tiên khi bạn bắt đầu một công việc hoặc nhiệm vụ mới. Lúc này, bạn có thể cảm thấy hơi căng thẳng hoặc lo lắng vì nhiệm vụ có vẻ khó khăn hoặc đòi hỏi nhiều nỗ lực. Tuy nhiên, trạng thái này rất quan trọng vì nó giúp bạn bắt đầu tập trung và chuẩn bị tâm lý cho những bước tiếp theo.
• Trạng thái thích nghi và tập trung: Sau khi vượt qua thử thách ban đầu, bạn sẽ dần dần thích nghi với nhiệm vụ. Bạn bắt đầu tập trung hơn, và cảm giác căng thẳng ban đầu bắt đầu giảm đi. Đây là giai đoạn bạn bắt đầu cảm nhận được sự hứng thú và tập trung cao độ vào công việc. Sự chú ý của bạn dần dần chuyển từ cảm giác lo lắng sang sự hứng thú và kiểm soát.
• Trạng thái đắm chìm sâu (deep engagement): Khi bạn đã thích nghi và tập trung cao độ, bạn bước vào trạng thái đắm chìm sâu. Đây là giai đoạn mà bạn thực sự quên đi mọi thứ xung quanh và chỉ tập trung vào công việc trước mắt. Bạn có thể kiểm soát được mọi thông tin, vấn đề liên quan đến công việc cụ thể mà bạn đang đảm nhận.

Sau đó, bạn không còn cảm thấy căng thẳng hay lo lắng, mà chỉ còn sự hài lòng và sự hứng thú cao độ. Đây chính là trạng thái “Flow” mà ai cũng muốn đạt tới. 

Flow xuất hiện như thế nào trong các lĩnh vực? 

Trạng thái dòng chảy (flow) không chỉ xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày mà còn có ứng dụng quan trọng trong sáng tạo, giáo dục, thể thao, đặc biệt là trong công việc.

Flow trong quá trình sáng tạo 

Khi bạn tham gia vào các hoạt động sáng tạo như viết lách hay vẽ tranh, trạng thái flow giúp bạn tập trung cao độ và hoàn toàn đắm chìm vào công việc. 

Một nhà văn có thể viết hàng giờ liền mà không cảm nhận được thời gian trôi qua, hoặc một nghệ sĩ có thể hoàn thiện tác phẩm mà không gặp trở ngại nào về mặt cảm xúc hay tư duy.

Flow trong giáo dục 

Trong lĩnh vực giáo dục, flow giúp học sinh và sinh viên tập trung hơn vào việc học, từ đó cải thiện khả năng tiếp thu kiến thức. 

Theo báo cáo của C Wilson Meloncelli, khi các bài tập vừa sức nhưng vẫn đủ thách thức, học sinh có thể dễ dàng đạt được trạng thái flow, giúp họ học tập hiệu quả hơn và cảm thấy hứng thú với bài học​ 

Flow trong thể thao 

Trong thể thao, trạng thái flow thường được các vận động viên mô tả như cảm giác "in the zone" (trong vùng). Đây là trạng thái khi họ hoàn toàn tập trung vào màn trình diễn, bỏ qua mọi yếu tố ngoại cảnh, không lo lắng về kết quả hay phản ứng của khán giả. 

Khi "in the zone", vận động viên cảm thấy mọi động tác, kỹ năng của mình đều diễn ra một cách tự nhiên và mượt mà, như thể họ đang vận hành ở đỉnh cao khả năng của mình. 

Flow trong công việc 

Và đương nhiên, ai trong chúng ta cũng đều hiểu, flow chắc chắn nên có trong công việc. Flow giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ một cách hiệu quả, đặc biệt khi đối mặt với các dự án đòi hỏi sự sáng tạo hoặc giải quyết vấn đề phức tạp. 

Flow mang lại lợi ích gì cho dân văn phòng? 

Vậy khi đi làm, flow giúp ích gì cho các nhân viên văn phòng? Check ngay các ưu điểm mà flow mang lại: 

Cải thiện hiệu suất 

Khi bạn đạt được trạng thái flow, sự tập trung của bạn sẽ trở nên mạnh mẽ đến mức bạn có thể hoàn thành công việc nhanh chóng và chính xác.

Nghiên cứu của College Info Geek cho thấy rằng trạng thái flow có thể cải thiện năng suất lao động lên đến 500% tức 5 lần trong một số trường hợp, đặc biệt là khi thực hiện các công việc sáng tạo hoặc phức tạp​ 

Cảm giác thỏa mãn và hạnh phúc

Lợi ích lớn nhất của trạng thái “flow” là cảm giác hạnh phúc, “fulfillment” và sự hài lòng. Hãy tưởng tượng bạn đã nỗ lực hoàn thành mọi công việc trong ngày và nhận được những kết quả tích cực, như được sếp đánh giá cao hay khách hàng hài lòng.

Cảm giác này còn cực kì quan trọng đối với nhân sự Gen Z vì các bạn luôn khao khát được cống hiến và đóng góp giá trị thực của mình vào thành công của công ty. 

Tăng động lực làm việc 

Ai mà không muốn có động lực làm việc mà không cần ép buộc bản thân, đúng không? 

Trạng thái flow mang đến động lực từ bên trong, giúp bạn cảm thấy hứng thú với chính công việc mình đang làm, chứ không phải chỉ vì “phần thưởng vật chất”. Nói cách khác, flow giúp bạn duy trì năng lượng và sự tập trung, đồng thời tránh xa căng thẳng và kiệt sức (burn out). 

Phát triển tư duy sáng tạo 

Trạng thái flow thúc đẩy tư duy sáng tạo bằng cách cho phép não bộ hoạt động ở mức tối ưu. Điều này giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ và đưa ra giải pháp sáng tạo. Đối với những ai làm việc trong các lĩnh vực yêu cầu sáng tạo như marketing, thiết kế, hay phát triển sản phẩm, duy trì trạng thái flow giúp tạo ra những ý tưởng đột phá và mới mẻ.

Các yếu tố gây sao nhãng khiến bạn không thể “flow”

Dưới đây là các yếu tố “kỳ đà cản mũi” cho bạn có thể đạt tới “flow”: 

Các thiết bị điện tử

Điện thoại, laptop, và các thiết bị điện tử khác có thể liên tục gây xao nhãng. Một nghiên cứu cho của College Info Geek thấy người dùng bị phân tâm bởi các thiết bị điện tử mỗi 11 phút, và cần khoảng 23 phút để lấy lại tập trung​. Thời gian chơi game hoặc lướt mạng xã hội hay “Tóp Tóp” quá nhiều trong giờ làm việc không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng đến khả năng duy trì trạng thái flow.

Bàn làm việc/ học tập bừa bộn

Nhiều bạn trẻ hiện nay cho rằng “bừa bộn cũng thể hiện sự sáng tạo,” nhưng thực tế, một không gian làm việc gọn gàng lại có lợi hơn cho sự tập trung và hiệu suất. 

Khi bàn làm việc lộn xộn, não bộ phải xử lý nhiều thông tin không cần thiết, dẫn đến tình trạng quá tải và giảm khả năng tập trung. Hơn nữa, việc liên tục tìm kiếm tài liệu hay dụng cụ trong một không gian lộn xộn có thể làm bạn mất thời gian và làm gián đoạn trạng thái flow​

Không có kế hoạch làm việc 

Bạn ngồi vào bàn làm việc mà “cảm thấy lạc lối”, không biết nên bắt đầu từ đâu? Đây là một nguyên nhân phổ biến khiến bạn ít khi có được một “flow”. 

Khi không có kế hoạch cụ thể, rất dễ bị mất tập trung, và bạn có thể lãng phí thời gian vào những việc không quan trọng hoặc thậm chí, bạn trì hoãn bắt đầu làm việc. 

Không có thời gian nghỉ ngơi

Khi bạn không cho mình thời gian nghỉ ngơi và làm việc liên tục từ 11 đến 12 tiếng mỗi ngày thì khả năng tập trung và xử lý vấn đề của não bộ sẽ giảm sút. 

Nghiên cứu từ Đại học Stanford cho thấy rằng năng suất làm việc giảm mạnh khi thời gian làm việc vượt quá 50 giờ mỗi tuần, và gần như không có sự gia tăng hiệu suất đáng kể sau 55 giờ. Vì vậy, người làm nhiều giờ hơn hoá ra lại là người hoàn thành được ít đầu việc hơn. 

Làm gì để có một “flow mượt mà” khi bắt đầu làm việc? 

Để đạt được trạng thái flow - trạng thái làm việc hiệu quả nhất – bạn có thể áp dụng một số cách sau:

Thiết lập mục tiêu rõ ràng 

Mục tiêu rõ ràng là bước đầu tiên giúp bạn dễ dàng bước vào trạng thái flow. Khi biết chính xác mình cần đạt được điều gì, bạn sẽ có định hướng và tập trung hơn. Việc này giúp loại bỏ sự mơ hồ và cho phép bạn đánh giá được mức độ hoàn thành công việc của mình một cách chính xác.

Chọn một công việc trong “Goldilocks”

Bạn đã từng nghe đến nguyên tắc “Goldilocks” chưa? Đây là cách để chọn công việc không quá dễ, không quá khó, mà vừa đủ để bạn cảm thấy hứng thú mà không bị căng thẳng. Khi cân bằng được giữa kỹ năng hiện có và thách thức của công việc, bạn sẽ dễ dàng đạt được trạng thái flow​.

“Set up” không gian làm việc yêu thích 

Một không gian làm việc thoải mái và gọn gàng là nền tảng giúp bạn dễ dàng tập trung. Hãy sắp xếp lại bàn làm việc, loại bỏ những yếu tố gây xao nhãng, và thêm vào những món đồ truyền cảm hứng. Sử dụng ánh sáng tự nhiên và giữ cho không gian làm việc của bạn thoáng đãng cũng là cách tốt để tối ưu hóa không gian làm việc​.

“Tắt” mọi hành vi sao nhãng 

Khi bắt đầu làm việc, hãy đảm bảo bạn đã tắt mọi thông báo trên điện thoại và máy tính để tránh bị gián đoạn. Bạn cũng có thể thử sử dụng chế độ “Do Not Disturb” hoặc các công cụ chi nhỏ thời gian như Pomodoro (làm việc 25 phút, nghỉ 5 phút) để giữ cho tâm trí không bị xao nhãng. Việc giảm thiểu các yếu tố gây xao nhãng sẽ giúp bạn nhanh chóng đạt được trạng thái flow​.

Flow và tính cách: Liệu mỗi nhóm tính cách sẽ có một flow khác nhau?

Trạng thái flow có mối liên hệ chặt chẽ với tính cách của bạn. Theo mô hình DISC, mỗi nhóm tính cách có cách tiếp cận công việc khác nhau, ảnh hưởng đến khả năng đạt được flow:

• Nhóm Dominance (D): Dễ đạt flow khi làm việc với các nhiệm vụ quan trọng, cần ra quyết định nhanh chóng. Nhưng họ có thể mất flow nếu công việc quá đơn điệu​.
• Nhóm Influence (I): Dễ đạt flow trong các dự án sáng tạo và cần nhiều tương tác. Tuy nhiên, họ dễ bị xao nhãng nếu công việc thiếu sự mới mẻ​.
• Nhóm Steadiness (S): Dễ đạt flow khi công việc đòi hỏi sự ổn định và tỉ mỉ, nhưng có thể gặp khó khăn với những thay đổi đột ngột​.
• Nhóm Conscientiousness (C): Dễ đạt flow trong các nhiệm vụ phức tạp, chi tiết, nhưng có thể khó duy trì flow nếu công việc yêu cầu nhiều tương tác xã hội​.

→ Làm bài test DISC tại đây để biết bạn thuộc nhóm tính cách nào. 

Nhìn chung, nhóm C và D có thể dễ đạt flow nhất khi công việc phù hợp với sở thích và kỹ năng của họ. Ngược lại, nhóm I có thể gặp khó khăn trong việc duy trì trạng thái flow nếu công việc không đủ sáng tạo hoặc thiếu sự tương tác, và nhóm S có thể mất flow nếu công việc có quá nhiều biến động. 

FAQs

1. Trạng thái flow có thể kéo dài trong bao lâu?

Trạng thái flow thường kéo dài từ 30 phút đến vài giờ, tùy thuộc vào mức độ tập trung và loại công việc bạn đang thực hiện. Tuy nhiên, nó có thể bị gián đoạn nếu bạn gặp phải các yếu tố gây xao nhãng hoặc nếu công việc trở nên quá dễ hoặc quá khó​. 

2. Trạng thái flow có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần không?

Đúng vậy, trạng thái flow không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn mà còn có thể cải thiện sức khỏe tinh thần. Khi bạn đạt được flow, cơ thể sẽ sản sinh dopamine, giúp giảm căng thẳng và tăng cường cảm giác hạnh phúc​. 

3. Trạng thái flow có thể ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định không?

Đúng vậy, trạng thái flow có thể giúp bạn ra quyết định nhanh hơn và chính xác hơn, bởi bạn hoàn toàn tập trung vào nhiệm vụ và không bị phân tâm bởi những yếu tố bên ngoài. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong các tình huống yêu cầu phản ứng nhanh và hiệu quả​. 

Lời kết

Trạng thái flow không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn mà còn mang lại cảm giác thỏa mãn và hạnh phúc trong công việc. Mỗi người có thể trải nghiệm trạng thái flow khác nhau tùy thuộc vào tính cách của mình.

Để hiểu rõ hơn về tính cách tracnghiemtinhcach.vn luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn qua bài kiểm tra DISC. Bài test này không chỉ giúp bạn nhận diện nhóm tính cách của mình mà còn cung cấp những gợi ý để bạn làm việc hiệu quả hơn, đạt được trạng thái flow một cách dễ dàng và tự nhiên nhất.