Peer pressure (tạm dịch Áp lực đồng trang lứa) là một sự chi phối và ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp từ những người cùng trang lứa (đồng nghiệp, bạn bè, lĩnh vực chuyên môn,...). Sự tác động này khiến cho chúng ta có áp lực rằng mình phải thay đổi về thái độ, hành vi, giá trị và làm những điều mà những người đó đang làm và đạt được những kết quả nhất định.
Thế hệ Gen Z ngày nay sống trong thế giới mở và có nhiều cơ hội để tiếp cận những kiến thức chính quy và chất lượng, cơ hội học tập để phát triển càng được rộng mở hơn bao giờ hết, chính vì vậy Gen Z là một trong những thế hệ có khả năng phát triển nhất và có nhiều cá nhân giỏi giang trong học tập và công việc. Vì thế việc nhận được sự công nhận từ những người xung quanh là điều mà một vài cá nhân Gen Z theo đuổi để có thể được nổi trội trong một tập thể có nhiều người giỏi. Khi một cá nhân đồng trang lứa nhận được những lời khen và động viên từ những người xung quanh sẽ khiến Gen Z cảm thấy mình cũng cần những điều đó để chứng minh với mọi người về năng lực của mình. Có thể nói khi chưa đạt được sự công nhận, những bạn trẻ sẽ cảm thấy chưa hài lòng và đặt nặng áp lực lên bản thân mình.
Người Á Đông thường xem trọng chủ nghĩa tập thể - đánh giá cao sự giúp đỡ và mối quan hệ giữa người với người trong tập thể. Nhiều nghiên cứu cho rằng ‘sự so sánh xã hội’ (social comparison) có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người được nuôi dạy trong nền văn hóa tập thể. Chính vì vậy, tại Việt Nam sẽ có nhiều sự so sánh xã hội diễn ra giữa những người đồng trang lứa từ bậc phụ huynh, thầy cô, đồng nghiệp,... Những điều này có thể vô tình tạo nên áp lực cho thế hệ Gen Z, khuếch đại mức độ áp lực đồng trang lứa hơn.
Gen Z hiện nay ngày càng gắn chặt với mối bận tâm về peer pressure. Họ là những cá nhân sinh ra trong những năm giữa 1995 - 2012, là thế hệ sinh ra và lớn lên trọn vẹn trong sự bùng nổ của thời đại công nghệ số. Những nhà nghiên cứu cho rằng Gen Z sống trong một thế giới Phigital (Physical + Digital), ranh giới giữa thế giới thực và ảo đối với thế hệ này dường như bằng không, đây có thể là một nền tảng tạo dựng vấn đề áp lực đồng trang lứa ngày càng nhiều như hiện nay. Nhờ vào mạng xã hội, chúng ta có thể dễ dàng cập nhật được những thông tin và sự kiện của những người bạn hay đồng nghiệp của mình, việc so sánh bản thân với những điều hào nhoáng trên mạng xã hội là điều khó tránh khỏi.
Mặt tiêu cực của việc chúng ta cảm thấy áp lực đồng trang lứa cực đoan chính là làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, gây ra tình trạng burnout và làm lu mờ đi những giá trị thực sự của bản thân. Mỗi người sinh ra và trưởng thành sẽ hình thành những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau, không có sự lựa chọn nào là tốt và xấu, điều quan trọng rằng sự lựa chọn đó phù hợp cho bản thân bạn hay không.
Ngược lại, áp lực đồng trang lứa một cách đúng đắn sẽ là một động lực tích cực cho thế hệ trẻ không ngừng cải thiện bản thân và có tính cầu tiến hơn trong cuộc sống. Điều quan trọng là thế hệ Gen Z xây dựng cho mình một mindset nhìn nhận cuộc sống theo hướng phát triển và không quên giá trị cốt lõi của bản thân mình.
Việc hiểu rõ bản thân và xác định được điểm mạnh, điểm yếu sẽ góp phần quan trọng trong việc biết mình muốn làm điều gì và hăng say với nó tránh bị giao động bởi những điều xung quanh.
Cho dù là bạn đang làm điều gì đó trong học tập hay công việc thì hãy cố gắng hết sức mình và hoàn thành tốt nhiệm vụ nhất có thể. Khởi đầu từ những bước nhỏ và kiên trì vào mục tiêu của bản thân thay vì dành quá nhiều thời gian quan tâm cuộc sống của người khác.
Ngày nay có rất nhiều bài kiểm tra tính cách được xây dựng để xác định nhóm tính cách của từng cá nhân nhằm phục vụ cho việc tuyển dụng và đơn giản hơn là thấu hiểu bản thân mình. Những bài kiểm tra này là một công cụ hỗ trợ bạn tìm ra những tính cách của mình mà đôi khi bạn chưa nhận ra và có những phương pháp cụ thể để phát triển bản thân dựa vào nhóm tính cách của mình. Việc thấu hiểu bản thân sẽ giúp bạn đưa ra những sự lựa chọn phù hợp với tính cách và tiềm năng phát triển của mình trong học tập và công việc.
Kiểm tra tính cách DiSC này để bắt đầu hành trình thấu hiểu bản thân.
Peer pressure (Áp lực đồng trang lứa) ở thế hệ Gen Z là một điều có thể giải thích được bởi thời đại khi thế hệ này sinh ra và lớn lên và sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội cũng như sự nhanh chóng và dễ dàng trong việc nhận nhiều thông tin khác nhau.
Có cả mặt tốt và mặt xấu của loại áp lực này, sức mạnh nội tại mỗi cá nhân và sự tự lực của bản thân là phương pháp tốt nhất để phát triển tích cực không phụ thuộc vào ảnh hưởng tiêu cực từ bên ngoài.
Bài viết phổ biến
